Pigalle ( Pigal )

Natyrisht nuk mund te flasim per Parisin pa folur edhe per te famshmin Pigalle, qe ndodhet ne te dy krahet e bulevardit Clichy dhe Rochechouart duke u shtrire ne dy lagje, ate te IX dhe XVIII.

Sheshi ia detyron emrin skulptorit te njohur Jean-Batiste Pigalle.

Nese dikur ishte vendi ku kryqezoheshin pa pushim hajdutet, kriminelet, prostitutat dhe policet sot kjo zone teper turistike ruan akoma ngjyrat dhe dekorin e nje zone te « kuqe », ku jane te perqendruara ne mase me dhjetra kabare, sex-shop, kinema filmash X dhe … ndonje prostitute.

Historija e Pigalit fillon ne 1881, me hapjen e nje kabareje « Le Chat Noir » (Macja e Zeze – perse jo e perkthyer ne shqip : Zogu i Zi). Kjo kabare sikunder edhe shume te tjera eshte akoma ne sherbim.

Ne 1889 , nje tjeter kabare do te instalohej akoma me poshte , e famshmja kabare « Moulin Rouge » (Mulliri i Kuq), nje nder me te njohurat ne te gjithe boten.

Ishte periudha kur me dhjetra kabare te tjera u hapen perreth dhe me dhjetra shtepi publike filluan te afronin shume publik dhe ndermjet tyre edhe krimin. (Ky fenomen nuk eshte i panjohur edhe per shqiperine, prandaj paragjykimet … i leme per nje tjeter teme)

Deri ne 1918 numeroheshin 177 shtepi publike dhe me shume se 2000 prostituta, qe i gjeje ne rruge çdo pese metra.

Do te ishte periudha e pas luftes se dyte boterore, qe e shoqeruar edhe me ligjeslacionin francez, kunder prostitucionit ajo qe do ta shnderronte Pigalle, ne ate qe eshte sot.

KESHILLA

Bukurija e kesaj zone eshte kur vizitohet pasi ka rene mbremja. Eshte e thjeshte te kuptohet qe ngjyrat e vitrinave sikunder edhe nriçimi i rrugeve apo ai i kabareve, behen me evidente kur drita e djellit nuk pengon ! Prandaj do tjua keshilloja qe diten e vizites turistike ta mbyllnit ne darke me nje vizite ne Pigalle dhe me te famshmin “Moulin Rouge”! Ne kete te fundit mund te shikoni edhe ndonje shfaqije ... vetem duhet te rezervoni nje apo dy dite me perpara dhe per me teper biletat nuk jane te lira, por qe per nje spektakel te veçante ju siguroj qe ja vlen. Vetem per spektaklin biletat kushtojne ndermjet 89€ dhe 99€, por per ata qe deshirojne edhe nje tavoline per te ngrene atehere parashikoni nje çmim ndermjet 145€ dhe 175€.

Eshte e ndaluar te fotografosh dhe te filmosh ne brendesi te salles se spektaklit. Te veshur ne menyre teper korrekte ( kostum dhe veshje balloje nuk do te ishte nje ide e keqe) ! Jane absolutisht te ndaluara: veshjet e sportit, pantallonat e shkurtra, kanatjeret, atletet

Dhe nje keshille te fundit...dhe kjo nuk vlen vetem per kete zone turistike !
Per ata qe mendojne se besnikerija eshte me sens unik, mos harroni qe sipas ligjit nuk denohen vetem prostitutat por edhe klientet e tyre.

Bazilika e Sacre Coeur (Zemres se Shenjte)

Kodra e Montmartre ngrihet 129 metra mbi nivelin e detit.

Emri Montmartre, do te thote "Kodra e Martireve" dhe vjen si rezultat i vendit ku u vendos Saint Denis eveku i pare i Parisit (fundi i shek III). Shume Saint (te shenjte) kane kaluar ne kete koder te tille si Saint Germain, Sainte Clotilde, Saint Bernard, Sainte Jeanne d'Arc dhe Saint François-Xavier (themeluesi i grupit te Jezuiteve ne 1534)
Deri ne periudhen e revolucionit francez, ne kete koder egzistonte nje manastir i cili pas revolucionit u shkaterrua dhe sherbyesit e manastirit perfunduan ne gijotine

Ne 1870 filloi lufta ndermjet Frances dhe Gjermanise. Assambleja qe mbahej ne Vatikan nderpritet dhe Papa qe nuk eshte me i mbrojtur nga forcat franceze, mbyllet ne Vatikan dhe vetekonsiderohet « i burgosur ». Vete franca eshte ne prag te kapitullimit dhe forcat gjermane kane pushtuar nje pjese te vendit.

Perpjekja e Alexandre Legentil dhe Rohault de Fleury eshte shpirterore . Ata shprehin deshiren te ndertojne nje Kishe perkushtuar Zemres se Krishtit, pasi sipas tyre fatkeqesite e Frances vijne nga shkaqe shpirterore me shume se sa politike.

Fundi i 1872 : Kardinali Guibert, aprovon kete deshire dhe zgjedh Montmartre. Nje vit me vone do te arrinte te nxirte nga Asambleja Kombetare nje ligj qe do ti jepte nje perdorim publik Bazilikes.

Ne ç’fardolloj pike te Parisit qe lejon nje pamje, syri kap kupolen e bardhe te « Sacre Cœur » (Zemres se Shenjte) ! Bazilika eshte e nje stili arkitektural romano-bizantin dhe me nje nuance te lehte orientale (kater kupolat e vogla dhe e madhja e vendosur ne maje te gjysem rrethit – jane tipike te stilit oriental)

Ne pjesen e pasme nje kembanore me nje lartesi 84 metra, ndodhet e fashmja « Savoyarde » nje nga kembanat me te madhaja ne bote me ne peshe 19 tone.

Shkalla madheshtore qe ndodhet ne fasaden kryesore jep nje pamje te mrekullueshme te Parisit.

Bazilika e « Sacre Cœur » (Zemres se Shenjte) eshte gjithashtu nje nder monumentet me te vizituara ne Paris, por qe gjithmone ne sherbim dhe ne funksionim.

KESHILLA

Bazilika eshte e hapur qe ne 6h00 te mengjesit deri ne 23h00 te nates

Menyra per te shkuar : Me metro

Zbisni ne stacionin Pigalle + Autobusin Montmartrobus (zbret ne stacionin Norvins)
Ose ne stacionin Anvers - Abbesses + Funiculaire (lloj mjeti qe i ngjan teleferikut por me kembe ne toke ;-))

Per personat handikapate : merrni ashensorin ne 35, rruga e Chevalier de la Barre

MOS harroni qe ne afersi te Bazilikes, gjithmone ne nje perimeter te ngushte, ndodhen Sheshi i Tertre (sheshi i artisteve),Pigalle (lagjia e vjeter e « zogut te zi » te parisit) Le Moulin-Rouge, Vreshtat e Parisit (nje parcele vreshti dhe e vetmja parcele ne te gjithe qytetin)

Per te "dashuruarit e fotografive" mos harroni qe brenda Bazilikes eshte e ndaluar te fotografosh. Per ata qe duan me ç'do kusht te marrin nje fotografi... te pakten merrni mundimin te hiqni blicin (apo flashin) ! Dhe nese dikush ju thote se eshte e ndaluar mos luani rrolin e injorantit! Tabela te dukshme me shenjen e "Ndalohet Fotografimi" jane prezente! Ne te njejten kohe mos provoni te insistoni perseri; ne France (per habine e disave) jo vetem qe ka ligje por edhe i zbatojne ato !

Notre Dame

E ndertuar ne te njejtin vend ku dikur ka qene nje kishe e epokes romake (shekulli i III).

Ndertimi i Katedrales se Notre Dame daton qe prej 1163 ( ku ndertohet zemra e katedrales) deri ne 1245 (me ndertimin e kullave anesore).

Ka tre orge (organo) ne kete katedrale : Organoja e madhe qe perbehet prej pese tastjerash dhe me shume se 8 000 tuba, eshte njekohesisht edhe nje nder me te rendesishmet ne France dhe pa dyshim nje nder me te njohurat ne bote.

Organoja e korit ne veri te katedrales me afersisht 2 000 tuba dhe Organoja “pozitiv” qe eshte nje organo portative.

Ne kete katedrale ndodhen gjithashtu edhe nje nder punimet me te bukura dhe me te realizuara te botes se Krishtere ne xham. Tre “rosaces” (rozarie ne italisht) unike ne llojin e vet dhe ne elegancen e punimit, jane nder me te medhate dhe me te bukurat ne bote. Ajo e krahut jugor eshte realizuar ne 1258-ten, me nje diameter 12,9 metra dhe nese do ti shtonim pjesen e poshteme horizontale harrihet ne nje lartesi 19 metra (punim xhami-qe eshte ne kete fotografi).

Ajo qe ktheu padyshim ne mit, kete katedrale eshte romani “Notre-Dame de Paris » «(apo « Katedralja e Parisit » sikunder eshte perkthyer ne shqip) i Viktor Hygo-se (botuar ne 1831) duke e zhvilluar pothuajse pjesen me te madhe te subjektit ne brendesi te katedrales.

Jane afersisht 13 000 000 vizitore ne vit qe vizitojne kete Katedrale qe eshte ne zemer te Parisit dhe qe ofron diçka teper te veçante dhe mbetet gjithmone nje kujtim i mrekullueshem.

KESHILLA

Hyrja ne katedrale per nje vizite te pergjitheshme, eshte falas. Katedralja eshte e hapur ne çdo dite te javes , gjate gjithe vitit nga ora 9h30 deri ne 18h00. Eshte nje Katedrale qe eshte gjithmone ne funksion prandaj mos u habisni nese vizita juaj qellon ne oren e meshes , apo perjate nje procesioni fetar.

Gjithashtu mund te vizitohen edhe “kullat” e fasades ballore sikunder edhe “Kripti” (zemra e fshehte e katedrales)

Hyrja per ne kulle ndodhet ne krahun e majte te fasades. Nuk ka ashensor dhe per tu ngjitur jane 387 shkalle (atehere kurajo)

Mos harroni qe ne afersi te Notre-Dame ne nje perimeter te ngushte dhe qe lehtesisht mund te behet ne kembe gjinden: Place Saint-Michel, Quartier Latin (lagjia latine), Sorbona, Hotel de Ville (Bashkija e Parisit), Palais de Justice (Pallati i drejtesise), Conciergerie... etj.

Keshtjella e Versajes (Château de Versailles)

Kur permendim Versajen dhe Kopshtet e saj, kemi parasysh nje nder monumentet me te shkelqyera te trashegimise boterore dhe ne te njejten kohe deshmine me te plote dhe me te bukur te artit francez ne shekullin e XVII-te.

Nga nje ish « shtepi gjuetije » i Luigjit XIII (Louis XIII) i gjithe procesi i transformimit dhe ndertimit te ketij pallati eshte atribut i Luigjit te XIV (Louis XIV) te njohur ndryshe me pseudonimin Mbreti i Diellit (Le Roi Soleil)

1661-ishi, vit i vdekjes se Kardinalit Mazarin dhe i hypjes ne fron te Luigjit te XIV, shenon dhe fillimin e punimeve.

Jo shume afer Parisit, gjithmone i gatshem per kryengritje, por jo shume larg tij, Versaja, ofronte nje vend ideal per te ndertuar nje pallat mbreteror. Natyrisht ndertimi i pallatit, u shoqerua edhe me ndertime te tjera perreth, te tilla per sherbetoret, oficeret, keshilltaret, ministrat e mbretit.

Tre shekuj prej ndertimit te Versajes, dhe deri me sot duhet te theksojme se e zona pyjore perreth dhe hapsirat e gjetise jane zvogeluar ne menyre te konsiderueshme.

Sot e gjithe zona e pallatit permbledh : 800 hektare, 20 km rruge, 200 000 peme (gati dy here me shume lule dhe bime qe mbillen ç’do vit), 35 km kanalizime, 2153 dritare, 700 dhoma, 11 hektare çati (tjegulle, çati plumbi, etj) ...

Qe prej oborit mbreteror mund te vizitohet keshtjella, qe propozon disa lloje guidash. Mund te kaperceni lirisht duke shijuar bukurine e kopshtit te Versajes, te mbushur me hapesira te ndryshme dhe me shatervane. Per ata qe kane akoma kohe dhe fuqi ... mund te vizitojne Trianonin e Madh (le Grand Trianon) qe per nje fare kohe u be edhe venbanim i Napoleon Bonapartit, dhe se fundi Le Domaine de Marie Antoinette (Mari Antuanete) i quajtur ndryshe dhe Trianoni i Vogel.

KESHILLA

Per ata qe deshirojne te vizitojne Keshjellen e Versajes, mendoj se vlen per te theksuar qe duhet te parashikoni nje dite te tere. Vizitat qe propozohen ne muze, me apo pa guide (dhe jo ne gjuhen shqipe) te shkurtra apo te gjata, lejojne te krijojne sipas kerkesave dhe deshirave te secilit, nje ide te keshtjelles.

Ne hyrje gjinden te afishuara te gjithe planet e Versajes te detajuara dhe ne te gjitha gjuhet (nje pjese e ketij plani eshte edhe ne kete teme) . Mos hezitoni te informoheni ne ç'do moment apo sezon. Psh ne pranvere dhe deri ne vjeshte eshte nje lloji spektakli dy apo tre here ne dite, ku hapen te gjithe shatervanet per ti vizituar, apo eshte nje tjeter ne darke me fishekzjare te shoqeruara me muzike... sikunder mund te qelloje qe per arsye ngrice apo debore, kopshti i Versajes te jete i mbyllur !

Cmimet varjojne sipas xhepit, nga 7 € (per te vizituar esencialen e pallatit) apo 12 € (diçka me te zgjeruar) e deri ne 30-40 € qe eshte nje vizite e plote qe perfshin Operan e Versajes, Kishen e pallatit, dhomat plotesisht private , apo dhomat e fshehta te mbretit ... !

Jardin du Luxembourg – Kopshti i Luksemburgut

Eshte pa dyshim nje nder kopshtet me aksesibel per turistet. I ndodhur perballe “Panteonit” (Le Panthéon) dhe jo shume larg sheshit Saint Michel, ky kopsht ofron perveç hapsires se gjelbert (25 hektare), ku lejohet qendrimi mbi bar dhe pikniku, nje muzeum te madh dhe te njohur per cilesine e ekspozimeve. Ne te ekspozohen ne menyre te perkoheshme (sipas temave apo artisteve te ndryshme) dhe qe shpesh here ... gjinden ekspozime qe nuk mund ti shihni me shume se nje here ne jeten tuaj.

Ne kete kopsht gjinden ne qiell te hapur edhe disa dhjetra skulptura te artisteve te njohur, te shperndara ne te gjithe parkun, nder me interesantet eshte ajo e Bartholdi-t « Statuja e Lirise »( origjinali) e cila me vone do te ishte statuja qe populli francez do ti dhuronte Amerikes, me nje realizim te Gustave Eiffel.

Disa dhjetra artiste te njohur si Baudelaire, Lamartine, Musset, Verlaine, Victor Hugo, George Sand, Balzac, Hémingway, Sartre, etj, kane frekuentuar kete park te njohur dhe te ndertuar qe ne 1612 nga Marie de Médicis (e jema e Luigjit te XIII, mbret i Frances)

Kopshti i Luksemburgut, do te strehoje ne zemer te parkur edhe Senatin e parlamentit Francez.

KESHILLA

Horaret : Kopshti i Luksemburgut hapet ne mengjes dhe mbyllet ne darke (megjithese mund te beje te qeshin disa, eshte e verete!) Nga e hena ne te diele sipas stineve oraret variojne nga 07:30 - 21:50 ne vere ne 08:15 - 17:00 ne dimer

Per te vizituar parkun eshte FALAS

Pas nje paraditeje te ngarkuar me vizita e kush e tha qe jini te detyruar te uleni ne nje Fast-Food (te tilla si « MC-Donald », apo « Quick », etj qe ndodhen me shumice perreth parkut) ? Te ngulni bythen ne nje stol apo karrige duke veshtruar muret, apo te tjeret se si mbllaçiten?! Askush nuk do t’ju pengonte ta merrnit ushqimin « à emporter » (te ambalazhuar), per ta ngrene ne sharmin e parkut, nen diellin qe ndriçon mbi kokat tuaja.

Per ata qe vijne nga « Kuçi », « Momli » apo nga « Bjeshket e nemuna » mos harroni te hidhni mbeturinat ne vendet e parashikuara per kete qellim ! Mos harroni se kultura dhe edukata jane personale

Muzeu i « Orangerie »-se (L’Oronzheri -Kopshti i portokalleve) Muzeu i veprave Impresioniste dhe Postimpresioniste

Sikunder flet vete emir, ky muze eshte instaluar ne ndertesen e vjeter te « Orangerie » (Kopshtit te portokalleve) E projektuar ne 1852 nga arkitekti Firmin Bourgeois dhe e perfunduar nga arkitekti Ludovico Visconti , kjo ndertese u ndertua per te mbrojtur portokallet nga ngricat dimerore.

Per ata qe nuk e dine (dhe qe eshte normale qe njeriu te mos I dije te gjitha ne jete) portokallet ishin nje frut lluksi … dhe sipas rangut edhe ndertimet !

Pergjate viteve te mevoneshme ky ndertim u perdor per shume funksione, si psh vend strehim per ushtaret e mobilizuar, apo qender manifestimesh artistike apo ekspozimesh industriale. Derisa ne 1921 I jepet ne administrim Arteve te Bukura. Eshte pikerisht ne ate periudhe propozimi i Georges Clemenceau (Gazetar dhe njeri politik i njohur ne France )qe i ben Claude Monet per te instaluar pikturen e madhe murale, te ketij te fundit te titulluar Nymphéas (Zambaket e Ujit).

Tete vjet do te ndanin kete bashkpunim qe dha idene e lindjes se ketij muzeu, me vdekjen e piktorit te njohur (5 dhjetor 1926) dhe nje vit me vone me inagurimin e muzeut te « Orangerie » ne 17 maj 1927.

Do te ishte vete Claude Monet (Klode Mone)qe do te merrej me pershtatjen arkitekturale te muzeut.

Sot ne kete muze mund te vizitohen veprat e Paul Cézanne, Henri Matisse, Amedeo Modigliani, Claude Monet, Pablo Picasso, Pierre-Auguste Renoir, Alfred Sisley, etj.

INFORMACION

Cmimi i hyrjes ne kete muze eshte 7,5 € ne tarife te plote ; Tarife e reduktuar 5,5 € ; Falas eshte e djela e pare e çdo muaji !

Oraret : 9h00 deri ne 12h30 eshte per vizitat grup te pajisur me bilete; 12h30 deri ne 19h00 eshte orari per vizitoret

KESHILLE

Pothuajse ne te gjithe muzeumet apo vizitat propozohen te famshmet « audioguidat » (aparat me kufje, si biçim manjetofoni, qe ju jep informacione mbi veprat e artit apo objektet) dhe qe natyrisht jane teper praktike dhe te vlefshme por … jo absolutisht e domosdoshme !

Pergjithesisht jane me pagese, ndermjet 3 € dhe 15 € .Ne shumicen e rasteve i gjeni ne frengjisht, anglisht, italisht, gjermanisht, aziatike(japonisht apo kinezçe) dhe rusisht. Keshtu qe nese nuk njihni asnje nga keto gjuhe mos u beni qesharake ti mirrni thjesht per « tu treguar te tjereve » ! Mos harroni ne qe kur eshte koka bosh tingulli rezonon…

Do te shtoja qe ne 99% te resteve kini guida falas dhe ne te gjitha gjuhet qe permenda me siper, gje qe ju lejon te merrni te njejten kenaqesi me te vetmen diference … qe duhet te lexoni !

Se fundi do te thoja qe … askush nuk ju pengon te interesoheni qe me pare (perpara se te udhetoni) per vendet, ekpositat, muzete objektet qe do te vizitoni! Kjo do tju lejoje te llogarisni jo vetem shpenzimet por edhe kohen , ne menyre qe te dini te organizoni ne menyre sa me optimale planet tuaja !