Les Champs-Élysées

Pa dyshim njeri nga bulevardet me te bukura ne bote dhe kjo jo sepse jane francezet qe e thone por vete bulevardi arene e historise, demostrim i imagjinates dhe raelitetit … Les Champs-Élysées, ne antikitetin grek termi i perket parajses, ne te cilen te dergoheshin shpirterat pas gjykimit … Ne origjinen kane qene terrene moçalore dhe te pabanuara. Do te ishte « Mbreti i Diellit » Luigji i IV, ai qe do te ngarkonte peisazhistin Andre Le Notre (peisazhistin e kopshteve te Versajes, kopshtit te Tuileri-ve dhe teper i njojtur ne ate kohe) qe do te merrej me rregullimin e ketij terreni, dhe kjo qe nga sheshi i Concorde (Konkorde) dhe deri ne vendin ku sot ndodhet Harku i Triumfit. U quajt « Koridori i Madh », ose « avenuja e Pallatit te Tuileri-ve » derisa u vendos te quhej « Les Champs-Élysées » ne menyre definive ne 1789.
Imagjinoni qe relievi ishte teper i ndryshem dhe per me teper nje koder me nje te perpjete te forte finalizonte bulevardin. Punimet e mevoneshme te nivelimit, i dhane ketij bulevardi pamjen e sotme me nje kend gati 3°.

Bulevardi eshte i ngarkuar me shume histori dhe monumente qe nese do te shkruaja per te gjitha do te duhej nje blog me vete por le te marr me kryesoret aq sa per te krijuar nje ide dhe aq sa do te mund te shuante kuriozitetin e admiruesve te ketij blogu.
Duke filluar me sheshin e Concorde (Konkorde) ish sheshi i vjeter i Luigjit te XV, ne qender ndodhet Obelisku i Luksorit ne Tebe, obelisk i bere ne nder te faraonit Ramses II. I lashte prej 33 shekujsh, Obelisku iu dhurua frances nga Mehmet Ali, u soll nga Egjipti ne 1836. Ne realitet Mehmet Ali i dhuroji Frances te dy obelisket e Luksorit, por pas odisese per te sjelle nga Egjipti ne France obeliskun e pare 227 tone me nje gjatesi 22.86 metra. Pergjate revolucioneve, gojitina preu me shume se 1300 koka e nder te tjera edhe ato te Luigjit te XVI, Mari –Antuanetes, Dantonit, Robespierit …

Duke u ngjitur me siper, ne te maje (duke patur ne kurriz Obeliskun) ndodhen Pallati i Madh dhe Pallati i Vogel, te ndertuara per Ekspoziten Universale te 1990. Sot parfaqesojne i pari nje qender ekspozimesh teper interesante dhe i dyti “Muzeun e Arteve te Bukura te Parisit” Ne te djathte ndodhet pallati i Elysée - Presidenca Franceze.
Akoma me siper, bulevardi ofron me qindra dyqane te markave te njohura dhe prestigjoze Lancel, Lacoste, Hugo Boss, Louis Vuitton, Nike, Omega, Cartier, Guerlain, Walt Disney, Mercedes, Peugeot, ….Duke u finalizuar me Harkun e Triumfit (l’Arc de triomphe) i iniciuar nga Napoleon Bonaparti I ne 1806 (afersisht 50 m i larte, 45 m i gjate dhe 22 m i gjere). Ne qender te Harkut ndodhet edhe « Varri i Ushtarit te Panjohur » . Larte ndodhet nje pamje panoremike mbi Parisin.

.

La Défense dhe Harku i saj i Triumfit

« La Défense », lagjia e biznesit te Parisit dhe ne te njejten kohe nje nder qendrat me te medhaja ne evrope persa i perket shtrirjes (afersisht 300 hektare ne te cilen punojne rreth 150 000 punonjes).

Kjo lagje shtrihet ne aksin historik te Parisit, qe fillon ne muzeun e Luvrit me harkun e Karuselit (Arche de triomphe du Carousel), vazhdon me avenune e Champs Elysée dhe Harkun e Triumfit, duke vazhduar ne drejtim te ures se Neuilly (Nëji) per te perfunduar ne Harkun e Madh te Defense (Grande Arche de la Défense), apo i quajtur thjesht Harku i Defense .
Punimet per harkun e Defense filluan ne 1983 dhe u perfunduan ne korrik 1989 per 200- vjetorin e Revolucionit Francez.

Lagjia «La Défense » eshte pergjithesisht e perbere me ndertesa te larta dhe moderne. Ndertimet filluan ne 1958 dhe qe atehere ndertesat dhe projektet nuk kane shteruar. Nje plan ndertimi akoma me ambicioz me ndertesa qe mendohet te harrijne deri ne 350 metra lartesi, eshte akoma ne shqyrtim duke patur si qellim realizimi 2015…. Ehhh nuk ka asgje per tu habitur koha iken shpejt ! …


Si shkohet :

- RER – stacioni La Défense - Grande Arche i linjes A te RER,
- Metro – linja e M 1 (ngjyre e verdhe) stacioni « Esplanade de la Défense » apo « «La Défense »

Parku i Sceaux (So)

Nje hapesire e mrekullueshme 181 hektaresh, parku i sceux(so) ofron nje vend ideal per nje piknik ndermjet miqsh, apo ne familje. Ne shikimin e pare gjithshka duket e ndertuar perreth nje ndertimi klasik. Kopshtet dhe ofrojne nje prespektive te jashtezakonshme mbi peisazhin, gjelberimin teper prezent dhe ne hapesira impresionante, pemet apo Kanalit te Madh dhe shatervaneve.

Sikunder edhe Keshtjella e Versajes kopshtet dhe peisazhi e parkut te Sceaux, jane te konceptuara nga i njejti pejsazhist, Andre Le Nôtre (ne fund te shekullit te XII), i cili krijon ne kete kopsht nje aks veri – jug paralel me fasaden kryesore te nderteses me nje gjatesi nje kilometer.

Ndertesa e ndertuar me gure dhe tulla, u ndertua per duken e Trevizes, sot strehon “Muzeun e Parisit” (musée de l’Ile-de-France) i transformuar si i tille qe ne 1937. Ky muze prezanton historine e krahines pariziane ndermjet shekullit te XVII dhe XX. Pejsazhet ne Ile-de-France, qeramika dhe historia e rezidencave mbreterore dhe princerore , jane edhe temat e prezantuara ne kete muze.

Si shkohet:
- Autobs , linjat : 192, 395, 379, Parc de Sceaux .
- Tren RER B stacionet : Sceaux , Parc de Sceaux, Sceaux ou bourg la reine





P.S. : Termi shume i perdorur, «Ile-de-France» - «Ishulli i Frances», permbledh te gjithe departamentet e Prefektures se Parisit. Departamentet ne fjale jane : Paris (75),Seine-et-Marne (77),Yvelines (78),Essonne (91),Hauts-de-Seine (92),Seine-Saint-Denis (93),Val-de-Marne (94),Val-d'Oise (95).

Gustav Eifel (Gustav Eiffel)

Eshte e pamundur te flasesh per Kullen ne Paris (Kulla Eifel), pa e lidhur me emrin e nderuesit te saj Gustave Eifel (Gustave Eiffel), ketij inxhinieri dhe ndertuesi te jashtezakonshem.



Gustave lindi ne 15 dhjetor 1832 ne Dijon. Pas studimeve inxhinjerike ne moshen 26 vjeçare, drejton punimet per ndertimin e ures ne Bordo (Bordeaux). Ne 1867, krijon ndermarjen e vete.
Ne 1875 nderton nje nga stacionet kryesore te Budapestit, por ato qe do te shenonin me teper karrierren e tij te shkelqyer do te ishin ne 1876 konstruktimi i ures se Maria Pia mbi lumin Douro ne Portugali, me vone ate te Garabit ne 1884.
Ne vitet qe ndoqen vlen te permenden kupola e observatorit ne Nices, per te vazhduar akoma me lart me strukturen perfekte te "Monumentit te Lirise" (ose "Statuja e Lirise") ne New-York, per te harritur perfeksionin dhe idealen me Kullen Eiffel ne 1889.

Ne arkivin e tij Gustav Eifel ka me dhjetra e dhjetra ndertime ne te gjithe boten : Spanje, Portugali, Rumani, Egjypt, Amerike Latine, Hungari, Amerike, etj.
Ne 1890-1895 implikohet ne skandalin e Panamase, ku do te kalonte nje faze te veshtire derisa te rehabilitohej.
Ne vitet qe ndoqen mori pjese ne shume eksperianca shkencore te tilla si transmetimi i pare radiofonik, konceptimin e nje aeroplani monoplan gjuajtes, etj.
Gustav Eifel viq ne 1923 ne moshen 91 vjecare.

Gje interesante eshte fakti qe Kulla inagurohet ne maj te 1889 dhe do te priste gati 2 milione vizitore, qe ne muajt e pare, e do te rimbursonte praktikisht te gjithe investimin . Sot shifrat jane marramendese, me shume se 243 376 000 eshte numri i vizitoreve, ne 120 vjet te egzistences se saj.(120 eshte edhe numri i antenave tv + radio)

Inormacion me gje gjere per ndertimin e Kulles Eifel si dhe informacione turistike per çmimet, oraret ? Kliko KETU

Parku « Montsouris »

Parku « Montsouris » , dikur pjese e gurores se Montrouge , shnderrohet ne park ne periudhen e Napoleonit III. Projekti i besohet baronit Haussman, i cili ngarkon inxhinjerin Alphand per shnderrimin e nje siperfaqeje 15 hektaresh ne nje kopesht “anglez”. Perandori, i frymezuar nga kopshtet londoneze, i jep rendesi hapesirave te gjelberta duke i konsideruar si nje vend takimi i te gjithe klasave sociale, nje vizion teper modern per epoken qe eshte ne aktualitet edhe sot.

Parku u mbarua ne 1878-en , periudhe kjo qe njohu ndertimin e shume parqeve te medhaja. Emri Montsouris, qe ne vetvete do te thote « Moque Souris », evokon periudhen e mepareshme kur kjo zone ishte e banuar vetem nga minjte. 1400 peme (shpesh 100-vjeçare), nje forme trapezoidale, e ndare ne tre siperfaqe te medhaja gjelberimi ne nivele te ndryshme, nje numer i konsiderueshem shpendesh dhe disa dhjetra skulptura ne bronx apo ne gur, eshte edhe karta e identiteti te ketij parku.
Ne shumicen e hapsirave te gjelberta lejohet pikniku. Ne pergjithesi oraret e parqeve jane ne mengjes me daljen e diellit dhe mbyllen ne perendimin e tij. Ne disa pika te caktuara ne kete park ka edhe lidhje WiFi … natyrisht per ata qe duan te konsultojne kete blog ☻

Si shkohet :
RER : Cité-Universitaire (ligne B)
Autobus : linjat 21, 88, 216, 261, 513
Tramway T3, stacioni "Montsouris" ose "Cité Universitaire"

Muzeu i Invalideve

Ne 1670, nuk egzistonte asnje fondacion per te strehuar invalidet e luftes. Do te ishte Luigji i XIV, qe teper i ndjeshem per fatin e ushtarakeve qe sherbyen pergjate fushatave te shumta , vendos te ndertoj nje Hotel Mbreteror per Invalidet. Ndertimi i besohet Libéral Bruant dhe me vone Jules Hardouin-Mansart dhe Robert de Cotte, te cilet i japin Parisit nje nder monumentet me prestigjioze. Sot ky muze i perket ministrise se mbrojtjes dhe shume ambjente te tija jane akoma per pritjen e invalideve te luftes, apo organizmave ushtarake. Pjesen kryesore e perben Muzeu i Ushtrise dhe dy kishat : Kisha e Kupoles (l'Eglise du Dôme) ku ndodhet edhe varri i Napoleon Bonapartit dhe kisha Shen-Luis e Invalideve (Saint-Louis des Invalides).

Muzeu i Ushtrise lind ne 1905 nga bashkimi i muzeut te Artilerise (1796/97) dhe muzeut historik de Ushtrise. Ky muze okupon 8 000 m² (muzeu dhe dy kishat) me mbi 500 000 objekte. Shifra keto qe e bejne kete muze te Ushtrise me te rendesishmin ne France dhe nje nder te paret ne bote. Koleksionet e muzeut jane te ndara ne « koleksionet historike », qe i perkasin nje lapsi kohor teper te shtrire, qe nga Antikiteti deri ne fundin e Luftes se dyte boterore.

Kisha e Kupoles (l'Eglise du Dôme) me nje lartesi 107 m, permban ne brendesi te kupoles freske te punuara nga Charles de La Fosse dhe nga jashte nje kupole te arte. Kupola u rilye ne flori ne 1989 me rastin e 200-vjetorin e Revolucionit Francez , per te pesten here qe nga ndertimi i saj (12 kg ar u nevojiten per kete operacion). Pikerisht ne qender nen kupolen e arte gjindet edhe varri i Napoleoni Bonapartit te 1re dhe perreth tij eshtrat e vellezerve te tij Jozef e Zherome Bonapart , te djalit te tij mbretit te Romes.


Cmimet dhe Oraret:

Nga 1 prilli deri ne 30 shtator : 10h-18h
Nga 1 tetor deri ne 31 mars : 10h- 17h
Muzeu esht i mbyllur ç’do te hene te pare te muajt, perveç korrik/gusht/shtator

Cmimi i nje vizite ne te gjithe muzeun kushton 8 €.
Cmimi i reduktuar 6 €, per studentet 18-25 vjeç, familje te medhaja dhe veteranet.
Falas per femijet nen 18 vjeç, gazetaret, handikatatet dhe ata qe i shoqerojne, studentet e historise dhe te arteve, ushtaraket, mesuesit, te papunet

Keshille:
Muzeu i Invalideve ndodhet ndermjet Muzeut te Orseit dhe Kulles Eifel. Nje siperfaqe e gjelbert perpara muzeut dhe perballe ures se Aleksandrit, mund te jete nje vend teper interesant shplodhjeje, apo pikniku nese eshte kohe e bukur. Muzeu eshte i sherbyer nga Linja 8 dhe 13 e metrose , RER C dhe autobuzet 28, 49, 63, 68, 92, etj.

Ditet e Trashegimise Kombetare (Journées du Patrimoine)

Ditet e Trashegimise Kombetare (Journées du Patrimoine) e krijuar per here te pare ne 1984 me iniciativen e Ministrise se Kultures, ky eveniment qe zhvillohet gjithnje ne fundjaven e trete te shtatorit (20 dhe 21 shtator),krijon mundesine e nje hapje te plote te te gjithe siteve, muzeumeve dhe institucioneve (bashkite, ministrite, kryeministria, presidenca, ambasada te ndryshme, etj, etj) plotesisht falas.
Ky eshte rasti me i mire per te zbuluar mrekullite qe mund te ofroje Parisi, per banoret e tij sikunder dhe per lumturine e turisteve. Evenimenti aq i mirepritur nga francezet, shpjegon edhe numrin e ngritur te vizitoreve ne keto dy dite ne me shume se 15000 site te klasifikuara nument historik”dhe qe harriti rreth 12 milione vizitore vitin e shkuar.
Me poshte kam veçuar dhjete vizita qe me duken interesante dhe te veçanta. Natyrisht qe Luvri mbetet Luver dhe Kulla Eifel e njejta mbetet, por ... keto mund ti vizitoni edhe para apo pas 21 shtatorit.
Ndersa Bashkine e Parisit, apo Kryeministrine, apo akome me tej Presidencen veshtire tju jepet rasti ta vizitoni nga brenda deri vitin tjeter ne te njejten periudhe ! Gjithsesi ka per te gjitha shijet dhe deshirat prandaj ajo qe vlen me shume eshte deshira !

1- Ditet e Trashegimise Kombetare(Journées du Patrimoine) ne Komedine Franceze / Adresa : Comédie Française - Salle Richelieu - 75001 - Paris

2- Ditet e Trashegimise Kombetare ne Pallatin e Elizeve - Presidenca e Republikes Franceze / Adresa : Palais de l'Elysée - 75008 - Paris

3- Ditet e Trashegimise Kombetare ne Matignon (Matinjon) - Rezidenca e Kryeministrit / Adresa : Hôtel Matignon - 75007 - Paris

4- Ditet e Trashegimise Kombetare ne Pantheon / Adresa : Panthéon - Monument - 75005 – Paris

5- Ditet e Trashegimise Kombetare ne Pallatin e Luksemurgut - Senati / Adresa : Palais du Luxembourg - Sénat - 75006 - Paris

6- Ditet e Trashegimise Kombetare ne Asamblene Kombetare - Palais Bourbon et Hôtel de Lassay / Adresa : Assemblée Nationale - Palais Bourbon - 75007 - Paris

7- Ditet e Trashegimise Kombetare e Shkolles Ushtarake – Adresa : Ecole militaire de Paris - 75007 - Paris

8- Ditet e Trashegimise Kombetare ne Bashkine e Parisit – Adresa : Hôtel de Ville de Paris - 75004

9- Paris Ditet e Trashegimise Kombetare (Journées du Patrimoine) ne Pallatin Mbreteror / Adresa : Le Palais Royal - 75001 - Paris

10- Ditet e Trashegimise Kombetare ne Muzeun e Veres (veres per te pire) / Adresa : Musée du Vin - 75016 - Paris

Paris - Ide guide ditore 6

Nje tjeter intenerar per nje guide turistike nje ditoreshe, mendoj, aksesibel dhe interesante per te gjithe…

Filloni viziten ne Hôtel de Ville (Bashkine e Parisit). Vazhdoni ne rrugen Rivoli dhe duke patur Bashkine ne kurriz, merrni djathtas rruges Rivoli. Lagjia qe shtrihet perpara jush eshte lagjia e Marais (Mare) nje nder lagjet me ne mode ne shekullin e XVII . Ne fund te rruges Rivoli, ne krahun e djathte ndodhet kisha Saint Paul (Shen Pol) e ndertuar ne shekullin e XVII nga dy arkitekte jezuite.

Duke vazhduar me tutje ne te majte do te kaloni perpara Hôtel de Sully (Hotel de Suli), ndertuar ne 1630 sot eshte Qendra Kombetare e Monumenteve dhe gjithashtu nje Biblioteke. Dy hapa me tutje gjindet Place des Vosges, nje nder sheshet me te vjetra te Parisit, i njohur me pare me emrin Place Royale (Sheshi Mbreteror). Per ata qe deshirojne mund te vizitojne shtepine e Viktor Hygose , shtepi ku ka jetuar per 16 vjet (ndertesa me numrin 6).

Rikthehuni ne aksin e rruges Saint-Antoine dhe priteni ne mes duke vazhduar ne rrugen Beautrillis. Zbrisni ne kete drejtim deri ne Sene dhe kaloni mbi Pont de Sully (Uren Suli), kjo ure prek mbi ishullin Saint-Louis, njeri nga dy ishujt natyror te Senes dhe natyrisht me i vogli. Askush nuk ju pengon ta vizitoni rreth e perqark, eshte interesant, dhe nuk ju merr me shume se 30 minuta. Rrikthehuni ne uren (Sulli) dhe vazhdoni drejt. Disa metra me tutje do te bini ne fillimin e Bulevardit Saint-German (ne te djathte) dhe Institutin e Botes Arabe (ne te majte); Nese eshte kohe dreke dhe ju ka marre urija nje restorant teper interesant tamam ne fillimin e bulevardit , “Ciao Bella” ku mund te porositni edhe ne shqip, ju ofron nje guzhine shume te mire italiane.

Dilni ne bregun e Senes dhe merrni rrugen Saint-Bernard. Vazdoni drejt, derisa te mberrini ne hyrjen e parkut “Jardin des Plantes”. I hapur per here te pare per publikun ne 1640 nga Luigji i XIII. Vizitoni me rradhe : kopshtin ekologjik; kopshtin e trendafilave; seren meksikane; kopshtin dimeror; kopshtin alpin; etj, etj... ne nje siperfaqe prej 26ha. Ky park eshte i klasifikuar “monument historik”.

Me viziten e parkut perfitoni me qetesine shplodhese dhe ngjyrat e luleve per te mbyllur viziten.

Sheshi Vendôme – (Place Vendôme)

Ky shesh ndodhet, ndermjet sheshit te Operas Garnier dhe rruges Rivoli. Do te ishte Luigji i XIV origjina e ketij projekti, i cili deshironte diçka « te medherishme » dhe « te mrekullueshme ». Ne 1685 mbreti blen hotelin e dukes Vendôme, hotel me te njejtin emer, nga ku vjen edhe origjina e emrit te sheshit.

Shume shpejt pasaniket me te medhenj te botes do te perqendroheshin ne kete shesh, shesh simbolesh te medhaja : revolucion, grusht shteti, rikthim monarkie, etj, etj !

Ne 1810 ne qender te ketij sheshi, me vullnetin e Napoleon Bonapartit, do ndertohej nje kollone ne homazh te ushtrise fitimtare. Per kete kollona ndertohet me 1200 topa lufte, trofe betejash kryesisht ruse dhe austriake.

Kollona ngrihet 44 metra dhe rrezohet ne periudhen e Komunes se Parisit, ne 16 maj 1871. Piktori anarkist Gustave Courbet, i cili do te merrte pjese aktivisht ne rreximin provokativ te kollones pergjate levizjes revolucionare, do te denohej disa vite me vone ta restauronte dhe ta rindertonte me parate e tija…